Γράφει ο Βασίλειος Φαλτζής, Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής.
Οι νεαροί ενήλικες που περνούν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (διεθνώς social media) διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη μέσα σε διάστημα έξι μηνών, δείχνει μια νέα μεγάλη μελέτη που διενεργήθηκε στις ΗΠΑ και δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Preventive Medicine το 2021. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη επιβεβαιώνει ότι η χρήση κοινωνικών μέσων δικτύωσης αποτελεί από μόνη της ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου.
Η συσχέτιση του χρόνου που περνάει κάποιος στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και του ρίσκου εμφάνισης ψυχικών διαταραχών αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα αμφιλεγόμενο θέμα συζήτησης. Ένα επίμαχο σημείο αποτελεί η ερώτηση του αν η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα – αν δηλαδή τα άτομα που ήδη παρουσιάζουν σημεία κατάθλιψης έχουν την τάση να ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης ή αν η ίδια η χρήση τους αποτελεί την αιτία που μπορεί να οδηγήσει ένα υγιές άτομο στην κατάθλιψη. Στο ερώτημα αυτό απαντά η νέα αυτή μελέτη που διενεργήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Αρκάνσας.
Η μελέτη περιλάμβανε 1.000 νεαρούς ενήλικες, ηλικίας 18-30 ετών, οι οποίοι συμμετείχαν στην έρευνα για διάστημα έξι μηνών. Τα επίπεδα κατάθλιψης αξιολογήθηκαν τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της μελέτης, με το ερωτηματολόγιο υγείας PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9). Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να δηλώσουν πόσο χρόνο περνούν κάθε μέρα σε αρκετά από τα πιο κοινά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Twitter, το Instagram και το Snapchat.
Τα αποτελέσματα ελέγχθηκαν για διάφορους δημογραφικούς παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα, το επίπεδο εκπαίδευσης και το κοινωνικό – οικονομικό επίπεδο. Η μελέτη έδειξε ότι οι συμμετέχοντες που δαπανούσαν περισσότερο από 300 λεπτά την ημέρα στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης είχαν 2,8 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη από εκείνους που τα χρησιμοποιούσαν λιγότερο από 120 λεπτά την ημέρα.
Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες που εμφάνιζαν ήδη σημάδια κατάθλιψης κατά την έναρξη της μελέτης, δεν άλλαξαν τη συμπεριφορά τους ως προς τη χρήση των κοινωνικών μέσων δικτύωσης κατά τη διάρκεια των έξι μηνών. Αντίθετα εκείνοι οι οποίοι ήδη περνούσαν πολύ χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα από την αρχή της μελέτης παρουσίασαν μια σταδιακή αύξηση εμφάνισης κατάθλιψης.
Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτό το εύρημα αποδεικνύει πως η ίδια η χρήση των κοινωνικών δικτύων αποτελεί κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Πράγματι ένας από τους συμμετέχοντες ερευνητές, ο καθηγητής ψυχιατρικής Cesar Escobar-Viera, εικάζει ότι ο χρόνος που ξοδεύεται στα κοινωνικά δίκτυα σχετίζεται άμεσα με την αύξηση του κινδύνου κατάθλιψης. Ο χρόνος αυτός στην ουσία «κλέβεται» από το χρόνο που οι συμμετέχοντες πιθανότατα θα αφιέρωναν σε σημαντικές κοινωνικές σχέσεις, στην προσπάθεια επίτευξης προσωπικών ή επαγγελματικών στόχων ή ακόμη σε πολύτιμες στιγμές αυτοστοχασμού.
